Przed podpisaniem umowy na stworzenie strony internetowej dokładnie się z nią zapoznaj. Niektóre z zawartych tam zapisków mogą nie być dla Ciebie korzystne. Może tam też brakować kilku ważnych paragrafów. O jednych jak i drugich dowiesz się z tego artykułu.
Precyzyjne określenie przedmiotu umowy
Aby uniknąć problemów gwarancyjnych oraz mieć pewność, że otrzymany produkt jest w 100% zgodny z zamówieniem, każda umowa na stworzenie strony internetowej powinna zawierać załącznik zawierający:
- listę działów, które mają się znaleźć na stronie, np. dział informacyjny/blog, forum, sklep, itp.
- listę typów stron, które mają się znaleźć w każdym z działów, np. strona główna, strona kontaktowa, strona produktu, itp.
- przy każdym typie strony powinny być wymienione także poszczególne funkcje, które się mają na niej znaleźć, np. strona produktowa powinna zawierać galerię z powiększanymi obrazkami, listę opinii, formularz do pozostawiania opinii, moduł produktów polecanych, edytowalne zakładki inforamcyjne, itd.
- listę typów administratorów strony wraz z ich uprawnieniami, np. edytor powinien mieć możliwość tworzenia, usuwania i edytowania treści ale nie powinien mieć możliwości obsługi klientów.
- listę akcji, które może wykonać użytkownik i ich uprawnień, np. użytkownik powinien mieć możliwość rejestracji w serwisie, zapisania się do newsletteru, edycji swoich danych osobowych, usunięcia konta, itp.
Treść takiego załącznika powinna być ustalona podczas analizy przedwdrożeniowej (strony nie znaleziono)).
Przeniesienie praw
Jeśli będziesz jedynym właścicielem dzieła to umowa powinna:
- przenosić na Ciebie całość majątkowych praw autorskich do niego,
- określać pola eksploatacji dzieła, czyli sposób w jaki możesz go wykorzystywać, kopiować i rozpowszechniać,
- przenosić na Ciebie autorskie prawo zależne do wprowadzania modyfikacji, np. na wypadek gdybyś chciał przekazać projekt rozwoju strony innej agencji.
Uwaga! Przeniesienie pełni majątkowych praw autorskich nie jest równoznaczne z przeniesieniem zależnego prawa autorskiego dlatego ten paragraf musi się znaleźć w umowie.
Jeśli dzieło lub jego część nie będzie tworzone na Twoją wyłączność, to prawa majątkowe pozostaną własnością autora, który będzie Ci tylko udzielał licencji na korzystanie z niego w określonych polach eksploatacji.
Wyróżnia się tutaj dwa główne typy licencji.
- Licencja wyłączna daje Ci monopol na korzystanie z dzieła w określonych w umowie polach eksploatacji.
- Licencja niewyłączna takiego monopolu oczywiście nie daje.
Umowa licencyjna może też przenosić część praw zależnych do wprowadzania modyfikacji w dziele choć nie jest to regułą.
Zabezpieczenia przed atakami
Każdą stronę da się zhakować ale jak proste (lub skomplikowane) będzie to w przypadku Twojej strony zależy od:
- aktualności systemu zarządzania treścią Twojej strony,
- metod aktualiacji tego systemu,
- skomplikowania haseł, których będziesz używał do zalogowania się do panelu administracyjnego strony,
- zabezpieczeń strony,
- zabezpieczeń serwera
Punkt 3 zależy od Ciebie. Punkt 5 jest niezwiązany z tematem tego artykułu. Przygotowanie innych punktów można jednak zawrzeć w umowie. Oto jak to zrobić.
Aktualność systemu i jego aktualizacje
System na jakim oparta jest Twoja strona powinien być możliwie jak najbardziej aktualny. Będzie wtedy zawierał wszelkie poprawki bezpieczeństwa i stabilności (a także najnowsze funkcje). Jednak wykonywanie takich aktualizacji samodzielnie nie jest najlepszym pomysłem ponieważ nie chroni cię to przed (ewentualnym) pojawieniem się błędów podczas procesu.
Dlatego w umowie powinieneś zawrzeć paragraf mówiący o tym, że wszelkie aktualizacje powinny być wykonywane przez agencję na kopii Twojej strony a dopiero później na swonie właściwej. Może Cię to kosztować kilka złotych ekstra ale uchroni przed niespodziankami.
Zabezpieczenia systemu przed atakami
Aby utrudnić atakującym dostęp do Twojej strony powinna ona być także należycie do tego przygotowana. Metody przygotowania różnią się jednak w zależności od wybranej przez Ciebie metody założenia strony . Dlatego porozmawiaj z wykonawcami strony i dowiedz się czy mogą zabezpieczyć Twój system poprzez:
- instalację firewalla (np. wykorzystujacego pliki .htaccess na serwerach Apache),
- instalację i konfigurację pakietu zabezpieczeń,
- instalaccję i konfigurację darmowego CDN CloudFlare
- instalację i konfigurację narzędzia blokującego IP z ze zbyt dużą ilością niepoprawnych prób logowania
- instalację i konfigurację narzędzia skanującego pliki systemu w poszukiwaniu zmian i nieautoryzowanego kodu.
Wszelkie ustalenia dot. zabezpieczeń należy wpisać do umowy jako część specyfikacji dzieła.
Konfiguracja kopii zapasowych
Niezależnie od tego jak dobrze zabezpieczona będzie Twoja strona to atak na nią będzie cały czas możliwy. Dlatego należy się zabezpieczyć przed jego następstwami przygotowując okresowo kopię zapasową serwisu. Taka kopia powinna się znajdować na serwerze zewnętrznym (np. bardzo przystępnego cenowo i jednocześnie sprawdzonego Amazon S3) i powinna obejmować wszystkie pliki serwisu oraz kopię bazy danych.
W specyfikacji dzieła zawrzyj wymóg konfiguracji takich kopii zapasowych.
W zależności od tego jak często będziesz aktualizował swoją stronę kopie powinny być wykonywane codziennie, raz na kilka dni albo co tydzień. Kopie powinny być przetrzymywane na serwerze przez okres minimalnie 30 dni.
Gwarancja
Gwarancja na stronę internetową to skomplikowany temat ponieważ często jest nie do wyegzekwowania. Powód tego jest kilka.
Strony internetowe praktycznie nigdy nie są wykonywane od zera tylko bazują na elementach wykonanych przez (dosłownie) tysiące albo setki tysięcy osób. Wszystkie te elementy muszą ze sobą współgrać. Jednak zmiany w jednym z elementów składowych mogą spowodować nieprawidłowe działanie opartych na nim funkcji albo powiązanych elementów.
Przykładowo, aktualizacja biblioteki jQuery może powodować, że inne skrypty na niej oparte przestaną działać jeśli wykorzystują rozwiązanie nie wspierane już w najnowszej wersji.
Z tego powodu wszelkie zapewnienia gwarancyjne można włożyć między bajki i zdecydowanie nie powinny być powodem wybrania oferty jednej firmy projektującej strony spośród innych. Są jednak dwa sposoby zmniejszenia prawdopodobieństwa pojawienia się błędów. Jeden z nich – wykonywanie aktualizacji na wersji testowej strony – już wymieniłem.
Drugi sposób polegan na umieszczeniu w umowie wzmianki, że „po wykonaniu strony zamawiający ma prawo przez okres 14 dni testować system w poszukiwaniu błędów. Wszelkie znalezione w tym okresie błędy wykonawca powinien poprawić w okresie do 3 dni licząc od momentu wysłania wiadomości email wymieniającej błąd.”
Szablon
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że strona internetowa składa się z trzech elementów:
- bazy danych,
- systemu zarządzania treścią strony,
- szablonu graficznego nadającego określony wygląd stronie.
Do większości popularnych systemów dostępne są gotowe, darmowe i płatne szablony. Służą one do samodzielnego, szybkiego „postawienia” stron niskim kosztem. Zamawiając stronę w agencji zwykle spotyka się szablony tworzone specjalnie pod wymagania klienta. Takie rozwiązanie daje najczęściej lepsze rezultaty ale droższe.
Czasami zdarza się jednak, że agencje tworzą strony dla swoich klientów opierając je o gotowe rozwiązania. Dzięki temu mogą zdecydowanie skrócić czas tworzenia strony a tym samym obniżyć swoje koszta. Jednak etyka zawodowa wskazywała by na konieczność poinformowania o tym klientów i obniżenia ceny. Tak się jednak często nie dzieje.
Jeśli zamawiasz stronę www opartą na popularnym systemie, do którego jest wiele gotowych szablonów, to dopilnuj aby w umowie został zawarty ustęp informujący jaki szablon wchodzi w skład finalnego dzieła – gotowy czy tworzony na indywidualne zlecenie.
Taki paragraf powinien mówić, że szablon nie został skopiowany (w części lub całości), nie był uprzednio sprzedawany przez agencje innym klientom, licencjonowany lub dawany za darmo. Może on jednak zawierać elementy grafik tworzonych przez innych twórców, np. ikony, tła, itp.
Poprawki
Dla uniknięcia niejasności i późniejszych sporów, umowa powinna zawierać dokładnie określoną liczbę poprawek do projektu, których wprowadzenia możesz zażądać podczas tworzenia strony.
Inne rzeczy do zapisania w umowie
Zanim podpiszesz umowę na stronę internetową upewnij się, że zawiera także informacje:
- co się stanie jeśli tworzenie strony będzie się przeciągać poza granice terminu oddania,
- jakie linki agencja może umieścić na swojej stronie (zwykle przyjęło się stosowanie jednego linku prowadzącego do witryny twórców w stopce strony)